فیلم ملی و راه‌های نرفته‌اش به کارگردانی تهمینه میلانی، یکی از آثار درام و اجتماعی سینمای ایران است که در سال ۱۳۹۶ به روی پرده رفت. این فیلم با پرداختن به موضوع حساس خشونت خانگی و محدودیت‌های اجتماعی که زنان ممکن است با آن روبرو شوند، توانست توجه بسیاری را به خود جلب کند. ملی و راه‌های نرفته‌اش با محوریت داستان یک دختر جوان به نام ملیحه (ملی) به تصویر کشیده می‌شود که در پی عشقی آتشین و ساده‌دلانه، قدم در مسیری می‌گذارد که سرشار از ناملایمات و مشکلات است. این فیلم با بازی درخشان ماهور الوند و میلاد کی‌مرام، موفق شد حس همذات‌پنداری عمیقی در مخاطبان ایجاد کند.
داستان فیلم حول محور ملیحه، دختری از خانواده‌ای سنتی می‌چرخد که پس از آشنایی با سیامک، جوانی که در ظاهر عاشق‌پیشه است، تصمیم به ازدواج می‌گیرد. اما پس از ازدواج، چهره واقعی سیامک برای ملی آشکار می‌شود و او را در دایره خشونت و محدودیت گرفتار می‌کند. از همان لحظه‌ای که ملیحه وارد خانه مشترک می‌شود، متوجه می‌شود که مردی که دوستش داشته، شخصیتی متفاوت از آنچه تصور می‌کرد، دارد. سیامک با رفتارهای آزاردهنده و کنترل‌گرانه، زندگی ملیحه را به کابوسی وحشتناک تبدیل می‌کند. او به تدریج ارتباط ملیحه با دنیای بیرون را قطع کرده و با اعمال محدودیت‌های شدید، استقلال و هویت ملیحه را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.
علت محبوبیت و برجسته بودن این فیلم، روایت صریح و جسورانه آن از مشکلاتی است که بسیاری از زنان با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند؛ از جمله کنترل بیش‌ازحد همسر، نبود حمایت خانواده، و نادیده‌گرفته‌شدن احساسات زنانه. این فیلم نه‌تنها یک داستان شخصی، بلکه تصویری کلی از زندگی بسیاری از زنان در جامعه‌ای است که به واسطه سنت‌ها و باورهای قدیمی، آنها را در برابر خشونت آسیب‌پذیرتر می‌کند.
داستان و فیلمنامه
تهمینه میلانی، به عنوان نویسنده و کارگردان، بار دیگر توانایی خود را در پرداختن به موضوعات اجتماعی اثبات می‌کند. فیلمنامه ملی و راه‌های نرفته‌اش به خوبی لایه‌های پنهان خشونت خانگی و احساساتی که یک زن در دام چنین موقعیت‌هایی تجربه می‌کند، را به تصویر می‌کشد. ریتم داستان به‌گونه‌ای تنظیم شده است که مخاطب به‌تدریج با تغییرات روحی و روانی ملی همراه می‌شود. لحظاتی که ملی سعی دارد از این چرخه خشونت خارج شود، اما با موانع خانوادگی و اجتماعی مواجه می‌شود، بسیار واقع‌گرایانه و تأثیرگذار است.
یکی از نقاط قوت این فیلم، دیالوگ‌های حساب‌شده و عمیق آن است. در بسیاری از صحنه‌ها، سخنان ملیحه و سیامک، مخاطب را به فکر فرو میبرد و بیننده را درگیر این سوال می‌کند که چرا برخی زنان در چنین روابطی باقی می‌مانند و چرا جامعه از آنها حمایتی نمی‌کند.
بازیگری
ماهور الوند در نقش ملیحه، با اجرای احساسی و باورپذیر خود، یکی از نقاط قوت فیلم به شمار می‌آید. او با بیان حالات مختلف یک زن عاشق، ناامید، و در نهایت، مصمم، توانست نظر مثبت منتقدان را جلب کند. بازی او در صحنه‌هایی که ملیحه میان عشق و وحشت گیر افتاده، بسیار درخشان و تأثیرگذار است.
میلاد کی‌مرام نیز با بازی در نقش سیامک، چهره‌ای خشن و نگران‌کننده از مردی که به ظاهر عاشق است اما در باطن رفتاری کنترل‌گرایانه دارد، را به نمایش می‌گذارد. او توانسته است پیچیدگی‌های شخصیت سیامک را به خوبی اجرا کند و مخاطب را در معرض یک شخصیت چندلایه قرار دهد.
کارگردانی
تهمینه میلانی با زبان تصویری و نمادین خود، موفق می‌شود پیام‌های عمیق اجتماعی را بدون افتادن در دام شعارزدگی، به مخاطب منتقل کند. استفاده از رنگ‌های تیره و فضای بسته در سکانس‌های خشونت‌آمیز، نمادی از دنیای کوچک و خفقان‌آور ملی است که او را در بر می‌گیرد. فیلمبرداری و تدوین نیز به گونه‌ای است که حس ترس و ناامیدی ملی را کاملاً منعکس می‌کند.
تأثیرگذاری فیلم
این فیلم نه‌تنها اثری سینمایی، بلکه تلنگری به جامعه است تا به مسئله خشونت خانگی بیشتر توجه کند. بسیاری از بینندگان پس از تماشای این فیلم، درک بهتری از معضلات زنان گرفتار در چنین روابطی پیدا کرده‌اند. ملی و راه‌های نرفته‌اش به خوبی نشان می‌دهد که چگونه عوامل خانوادگی، اجتماعی و حتی اقتصادی، می‌توانند زنانی مانند ملیحه را در دام روابط سمی نگه دارند. فیلم به مخاطبان خود یادآوری می‌کند که عشق واقعی، با احترام و آزادی همراه است و کنترل و سلطه‌گری، نشانه‌هایی از رابطه‌ای ناسالم هستند.
جمع‌بندی
ملی و راه‌های نرفته‌اش فیلمی است که نه‌تنها روایتی تلخ و واقعی از خشونت خانگی ارائه می‌دهد، بلکه بیننده را به فکر فرو میبرد تا نگاه عمیق‌تری به روابط عاطفی و محدودیت‌های اجتماعی بیندازد. این فیلم با بازی‌های درخشان، فیلمنامه‌ای قوی، و کارگردانی هدفمند، یکی از آثار برجسته تهمینه میلانی محسوب می‌شود و توصیه می‌شود هر فردی که به سینمای اجتماعی و مفاهیم انسانی علاقه دارد، حتماً آن را تماشا کند. این فیلم همچنین می‌تواند برای افرادی که درگیر روابط ناسالم هستند، نوری از آگاهی باشد و آنان را به بازنگری در شرایط خود ترغیب کند.
